Izba pamięci drogownictwa

Izba Pamięci Drogownictwa

W 1979 r. ówczesny Rejon Dróg Publicznych w Międzyrzeczu przejął administrowanie dróg państwowych i lokalnych na obszarze Gminy Skwierzyna od RDP Gorzów Wlkp. Ówczesny Obwód Drogowy z Bledzewa został przeniesiony do Skwierzyny, gdzie znajdował się ważny węzeł dróg państwowych, tj. obecnie drogi krajowej Nr 3 i 24. W 1980 r. został zbudowany budynek administracyjno-socjalny. Mając w nim odpowiednie miejsce oraz do zagospodarowania teren wokół niego, który jest dobrze widoczny z drogi Nr 3, kierownik obwodu p. Stanisław Brzeziński zaproponował urządzenie skansenu (wystawy) różnych urządzeń drogowych, a w budynku izby pamiątek.

Impulsem był fakt, że w obwodzie znajdował się jeszcze poniemiecki doczepny walec drogowy z nr fabr. 29 wykonany w fabryce A. Gutmann we Frankfurcie n/Odrą (a.d.O.), który stanowił pierwszy egzemplarz naszych obecnych zbiorów. Następnie p. Brzeziński zainteresował się pozostałym po przebudowie skrzyżowania dróg dawnym kamieniem milowym. Później zaczął takich kamieni szukać i wszystko to gromadził w plenerowej ekspozycji przy O.D. Kolejno zaczął gromadzić inne eksponaty, które były stosowane w drogownictwie i tak: drogowskazy kamienne, kamienie milowe, różnego rodzaju bariery i poręcze drogowe pachołki, graniczniki, tablice itp., cały komplet (jest to rekonstrukcja) znaków drogowych, które obowiązywały w Polsce w 1938 r. wraz z instrukcją o nazwie Wskazówki dla niższej Służby Drogowej przy Utrzymaniu Dróg Kołowych. Autorem jej jest inż. Stanisław Dylewski.

Kolejnym etapem było zorganizowanie w O.D. izby, w której zaczęto gromadzić różne pamiątki z działalności służb drogowych i z życia drogowców. Jest tu wiele zdjęć, dokumentów i przyrządów, jak np.: przyrządy pomiarowe, sprzęt do liczenia, narzędzia do prac drogowych, ciesielskich itp., dyplomy i odznaczenia, elementy umundurowania.

Taka działalność p. Brzezińskiego została zauważona i doceniona przez ówczesnego Naczelnego Dyrektora DODP w Szczecinie inż. Ryszarda Tylutkiego. Od niego oraz dzięki jego pomocy w izbie znalazło się wiele wydawnictw i starej dokumentacji technicznej. Naszą ekspozycję odwiedziło już wielu gości, a od niektórych z nich otrzymaliśmy kolejne cenne pamiątki.

Najcenniejsze wydawnictwa i dokumentacje to:

• Akt erekcyjny przepustu przez drogę lokalną (obecnie powiatowa) we wsi Rokitno (obecnie jest tam Diecezjalne Sanktuarium Matki Bożej i Bazylika Mniejsza), który został odkopany podczas remontu przepustu w połowie lat 80-tych. Jest to dokument w języku niemieckim, który był zakopany w butelce. Zawiera on informacje o wsi i nazwiska ówczesnego księdza, sołtysa oraz ekipy , która budowała przepust.
• Książka pt. „ Drogi Projektowanie, Budowa i Utrzymanie z 1922 r. Została ona wydana we Lwowie. Autorem jest inż. Artur Kuhnel – Profesor Politechniki Lwowskiej.
• Książka z cyklu: Biblioteka Żołnierska - Podręczniki dla Dokształcających Szkół Zawodowych, Nr 13 pt. Budowa i Utrzymanie Dróg, autor inż. Rudolf Molisz. Została ona wydana w 1945 r. w Genewie przez Wszechświatowy Komitet Związków Młodzieży Chrześcijańskiej. Służyła do kształcenia polskich żołnierzy, którzy byli internowani podczas II Wojny Światowej w Szwajcarii,po upadku Francji w 1940 r.
• Niemieckie tablice techniczne z 1941 r.
• Plan liniowy drogi państwowej Nr 17 Trakt Poznański dług. 35,556 km z 1947 r. Został on opracowany w b. PZD Skwierzyna i zatwierdzony dn. 09.01.1947 r. przez Urząd Wojewódzki Poznański.
• Okolicznościowy portfel skórzany z okazji 160-lecia powołania Generalnej Dyrekcji Dróg i Mostów (1819-1979). Otrzymali go uczestnicy spotkania w Józefowie jako prezent od MK CZDP.

Duże zainteresowanie wzbudzają zgromadzone w Skwierzynie kamienie milowe. Pan Brzeziński współpracuje z niemieckim Towarzystwem Badaczy Słupów i kamieni Milowych i z p. Zbigniewem Czarnuchem, twórcą witnickiego Parku Drogowskazów. Ukazała się przetłumaczona z języka niemieckiego książka Słupy i kamienie milowe w Lubuskiem. Znajduje się w niej osobny rozdział o naszej kolekcji zabytków drogownictwa.

Izba Pamięci Drogownictwa

ul. Gorzowska 17a

66-440 Skwierzyna

tel. (95) 717 01 15

  drukuj