Budowa Płd. Obwodnicy Białegostoku

Protokół ze spotkania konsultacyjnego w sprawie przebiegu drogi S-19 ze szczególnym uwzględnieniem odcinka od węzła Księżno do węzła Kudrycze

W spotkaniu wzięli udział: Maciej Żywno, wojewoda podlaski, Katarzyna Zajkowska z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego, Jerzy Doroszkiewicz, dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oddział w Białymstoku, Adam Poliński, wiceprezydent Białegostoku, Helena Ostasiewicz z Urzędu Miejskiego, Adam Kamiński, wicestarosta powiatu białostockiego, Andrzej Jurczak, wójt gminy Turośń Kościelna, Jerzy Derpeński, zastępca wójta gminy Juchnowiec, Mirosław Maksymiuk, zastępca burmistrza Zabłudów. Obecni byli również: dyrektorzy wydziałów Urzędu Wojewódzkiego, doradca wojewody podlaskiego i pracownicy merytoryczni Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oddział w Białymstoku.

Interwenientów reprezentowali: przedstawiciele komitetu protestacyjnego przeciwko wariantowi umownie zwanym „niebieskim” pod przewodnictwem Anny Gierej, przedstawiciele komitetu protestacyjnego przeciwko wariantowi umownie zwanym „czerwonym” pod przewodnictwem Mariana Olszewskiego i Małgorzata Górska z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Obecni byli: inż. Janusz Różkowski z firmy Transprojekt Gdański, odpowiedzialny za projekt drogi ekspresowej S-19, w ramach której przebiegać będzie południowa obwodnica Białegostoku oraz dr inż. Elżbieta Broniewicz wykonawczyni analizy uwarunkowań środowiskowych obu wariantów obwodnicy.

Roli moderatora podjął się prof. Andrzej Kraszewski z Politechniki Warszawskiej.

Spotkanie trwało od godz. 10:00 do blisko 13:00. i przebiegało zgodnie z następującym planem:
1. Otwarcie spotkania konsultacyjnego,
2. Przedstawienie przebiegu południowej obwodnicy Białegostoku,
3. Wypowiedzi przedstawicieli komitetów protestujących,
4. Wypowiedzi przedstawicieli administracji samorządowej,
5. Prezentacja stanowiska organizacji ekologicznych,
6. Dyskusja.

1. Przebieg spotkania
  Otwarcie obrad okrągłego stołu w sprawie przebiegu południowej obwodnicy Białegostoku
Spotkanie konsultacyjne w sprawie przebiegu południowej obwodnicy Białegostoku otworzył Pan Maciej Żywno, wojewoda podlaski. Zapewnił zebranych, że na tym etapie nie zapadła jeszcze żadna decyzja w sprawie przebiegu obwodnicy. Jednocześnie podkreślił, że konsultacje społeczne służą zebraniu argumentów, które pozwolą podjąć decyzję dot. przebiegu południowej obwodnicy Białegostoku. W podobnym tonie wypowiedział się dyrektor Jerzy Doroszkiewicz, który stwierdził również, że zanim podejmie decyzje dot. przebiegu trasy chce wysłuchać argumentów wszystkich stron w sporze.
Moderator przedstawił historię swoich wstępnych kontaktów z protestującymi, wyniki swych wizji lokalnych na terenach obu wariantów obwodnicy i wyraził nadzieję na możliwość osiągnięcia porozumienia. Następnie przedstawił plan  przebiegu spotkania konsultacyjnego oraz zasady zabierania głosu i prowadzenia debaty. Poprosił projektantów o przedstawienie wariantów przebiegu południowej obwodnicy Białegostoku i wyników analizy porównawczej.

2. Prezentacja dwóch wariantów przebiegu trasy
Inż. Janusz Różkowski z Transprojektu Gdańskiego zaprezentował przebieg dwóch wariantów południowej obwodnicy Białegostoku: czerwonego i niebieskiego. Z kolei dr inż. Elżbieta Broniewicz przedstawiła wyniki analizy wielokryterialnej uwzględniającej oddziaływanie na środowisko przyrodnicze i społeczne obu wariantów. Poinformowała o wynikach analizy modyfikacji wariantu czerwonego zgodnie z sugestiami komitetu protestacyjnego przeciwko wariantowi niebieskiemu: w pierwotnej wersji trasa miała przebiegać w pobliżu miejscowości Lewickie, a przedstawiciele komitetów protestujących zaproponowali przesunięcie jej w pobliże wsi Głodne Mogiły. Z analizy wynika, że rozwiązanie zaproponowane przez przedstawicieli społeczności lokalnej jest lepsze od wariantu pierwotnego ze względu na brak konieczności wyburzeń oraz narażenie mniejszej liczby gospodarstw na hałas. Dr Broniewicz przyznała, że wariant przebiegu trasy przez Głodne Mogiły jest mniej korzystny ze względu na większe oddziaływanie na środowisko naturalne (występujące na tamtym obszarze lasy), ale podkreśliła również, że w mniejszym stopniu ingeruje w siedliska priorytetowe. Kolejny punkt wystąpienia dr Elżbiety Broniewicz poświęcony był analizie metodą AWK dwóch wariantów przebiegu południowej obwodnicy Białegostoku. Na podstawie wybranych kryteriów oceny (obszary leśne, obszary zatorfione i bagienne, zwierzęta, ptaki, rośliny, siedliska priorytetowe, walory krajobrazowe i kulturowe, wpływ na wody powierzchniowe, przydatność inwestycyjna – geologia, zanieczyszczenie powietrza – liczba gospodarstw położonych w odległości <100m, hałas – przekroczenia w nocy, liczba wyburzeń, przydatność rolnicza gleb, długość wariantu) przeprowadzono dwie analizy. W pierwszej aspekty społeczne (konflikty społeczne) i aspekty przyrodnicze zostały uznane za równorzędne – w tej analizie nieznacznie przeważył wariant niebieski. W drugiej analizie czynniki społeczne zostały potraktowane priorytetowo – również w tym przypadku wariant niebieski okazał się nieznacznie lepszy.
Moderator wskazał, że wśród kryteriów oceny wariantów zabrakło bardzo ważnego: oceny zgodności z planami miejscowymi. Po uwzględnieniu tego kryterium ocena obu wariantów musiałaby wypaść bardzo podobnie.

3. Wypowiedzi przedstawicieli komitetów protestacyjnych
Następnie moderator przekazał głos interwenientom. Jako pierwsza wypowiedziała się Pani Anna Gierej z komitetu przeciwko wariantowi niebieskiemu. Swoje poparcie dla budowy obwodnicy w wariancie czerwonym argumentowała:
1) istniejącymi i zatwierdzonymi planami zagospodarowania terenu;
2) wykorzystaniem mniejszej powierzchni pod węzły, a zatem mniejsze zajęcie obszarów intensywnie użytkowanych rolniczo;
3) brak terenów chronionych pod względem aspektów środowiskowych w obszarze rzeki Czaplinianki.
Pani Anna Gierej przypomniała także o modyfikacji trasy w rejonie składowiska odpadów komunalnych Hryniewicze, dokonanej na podstawie sugestii komitetu oraz o wciąż nieuwzględnionej uwadze komitetu o możliwości modyfikacji przebiegu trasy w wariancie czerwonym – przesunięcie obwodnicy wzdłuż granicy administracyjnej pomiędzy Hermanówką i Kudryczami. Zdaniem Pani Gierej ta modyfikacja będzie służyć gminie Zabłudów (wieś Kudrycze zostanie pozostanie poza strefą bezpośredniego oddziaływania drogi) oraz gminie Juchnowiec (transport odpadów wprost z obwodnicy do składowiska).
Pani Anna Gierej zaprezentowała także argumenty przeciwko wariantowi niebieskiemu:
1) przebieg trasy w wariancie niebieskim koliduje z planami zagospodarowania przestrzennego;
2) duża ingerencja trasy w wariancie niebieskim w tereny rolnicze - w rejonie przebiegu trasy w wariancie niebieskim, szczególnie na terenie Hermanówki, Kolonii Lewickie i Rumejek znajdują się duże gospodarstwa rolne, w które właściciele inwestowali od wielu lat. Budowa obwodnicy w wariancie niebieskim oznacza dla nich znaczne ograniczenia możliwości produkcji rolnej;
3) przebieg trasy w wariancie niebieskim uniemożliwia realizację planów doprowadzenia kanalizacji wodno-ściekowej do Hermanówki i Kolonii Lewickie,
4) przebieg trasy w wariancie niebieskim przecina, a nawet w kilku miejscach niszczy urządzenia melioracyjne, wybudowane na tym obszarze w latach 1970 – 1990;
5) nasilenie protestów społecznych – przeciwko wariantowi niebieskiemu protestują wsie: Hermanówka, Rumejki, Lewickie, Kolonia Lewickie, Brończany, Tołcze, Trypucie, Markowszczyzna i Pomigacze.
Ponadto Pani Anna Gierej zauważyła, że konsultacje społeczne w sprawie przebiegu południowej obwodnicy Białegostoku były niemiarodajne, gdyż na oficjalnym spotkaniu konsultacyjnym w lipcu 2007 r. większość obecnych stanowili mieszkańcy terenów, protestujących przeciwko przebiegowi trasy w wariancie czerwonym.
Jako następny głos zabrał Pan Marian Olszewski z komitetu protestacyjnego przeciwko przebiegu obwodnicy w wariancie czerwonym, mieszkaniec wsi Zalesiany. Stanowisko swojego komitetu argumentował następująco:
1) przewidywane trudności w wykupie działek na terenie gminy Turośń Kościelna i spowodowane tym przedłużenie procedury uzyskania pozwoleń na budowę;
2) brak konsultacji społecznych na okoliczność budowy trasy szybkiego ruchu w momencie uchwalania planów zagospodarowania przestrzennego;
3) mniejszy konflikt przebiegu trasy z zabudową mieszkalną w wariancie niebieskim – w sąsiedztwie trasy w wariancie czerwonym znajdują się osiedle domków jednorodzinnych i ogródków działkowych Zalesiany;
4) przebieg trasy w wariancie niebieskim nie będzie hamował rozwoju Białegostoku;
5) dolina rzeki Czaplinianki jest uznana jako teren ochronny Narodowego Parku Narwiańskiego;
Następnie moderator zaproponował, by interwenienci przedstawili, które kwestie związane z przebiegiem trasy w dwóch wariantach są najbardziej dla nich problematyczne i jakie rozwiązanie mogą zaproponować oni sami, by droga mogła być przez nich zaakceptowana.
Zdaniem Pana Mariana Olszewskiego największym problemem w przebiegu trasy w wariancie czerwonym to konflikt z zabudową mieszkalną. Dlatego przebieg trasy w wariancie niebieskim jest jego zdaniem dobrym rozwiązaniem, szczególnie ze względu na czynniki ekonomiczne. Z kolei Pani Gierej z komitetu protestacyjnego przeciwko przebiegowi południowej obwodnicy Białegostoku w wariancie niebieskim jako główne kwestie problemowe wymieniła położenie węzła Kudrycze zbyt blisko Hermanówki (źródło hałasu dla mieszkańców Hermanówki i Kudrycz), rozcięcie terenów należących do rolników, którzy zainwestowali duże środki w rozwój produkcji rolnej, głownie w hodowlę bydła. Usytuowanie obwodnicy w wariancie niebieskim spowoduje utrudnienia w wypasie bydła i zdaniem interwenientki będzie prowadzić do upadku kilku gospodarstw na terenach Rumejek i Hermanówki. Problemem jest też kolizja z rozbudowującym się ośrodkiem rekolekcyjnym na zachodzie Hermanówki. W tym miejscu przypomniała również o zaproponowanej wcześniej przez jej komitet modyfikacji przebiegu trasy w wariancie czerwonym – przesunięcie trasy w stronę Hermanówki na granice administracyjną Hermanówka-Kudrycze oznaczałoby mniejsze straty dla rolników, brak kolizji z gospodarstwami (trasa nie przecinałaby terenów gospodarstw) oraz rozsądne ułożenie węzłów na północ po środku odległości między Niewodnicą Nargielewską, Skrybiczami, Kudryczami i Hermanówką. Interwenientka zauważa, że rozkład protestów społecznych wokół przebiegu inwestycji jest nierównomierny. Przeciw wariantowi czerwonemu protestują głównie osoby z rejonu węzła Księżyno, gdzie trasa ma sąsiadować z zabudową rezydencjalną. Natomiast na odcinku niebieskim protestują mieszkańcy terenów na całej długości przebiegu trasy w tym wariancie.

Moderator, przypomniał o możliwości budowy przejść i przepustów, w celu zmniejszenia efektu rozcięcia.
Głos zabrał pan Józef Ołdziej, który uważa że w przebiegu trasy w wariancie czerwonym przewidziana jest lokalizacja węzła w pobliżu Zalesian, w miejscu, w którym będzie on oddalony od zabudowań mieszkalnych. Jedyne zabudowania w tamtym terenie to dwie stare szklarnie, które zgodnie z deklaracją właściciela mogą zostać rozebrane. Natomiast w wariancie niebieskim węzeł został zaplanowany pomiędzy Cegielnią Markowszczyzna, zabudowaniami w Markowszczyźnie i od strony Tołcz i przylega do lasu - jest znacznie bardziej kolizyjny. Zdaniem interwenienta węzeł w pobliżu Zalesian jest bardziej korzystny ze względu na niewielką kolizję z zabudowaniami mieszkalnymi, zaś ogródki działkowe, które kolidują z obwodnicą w wariancie czerwonym są użytkowane przez mieszkańców Białegostoku, a więc przebieg trasy w wariancie czerwonym nie będzie dla nich tak uciążliwy, jak wariant niebieski dla zamieszkujących tam na stałe osób. Pan Ołdziej wyraził także wątpliwość, czy rzeczywiście kwestia wyboru wariantu przebiegu obwodnicy jest wciąż otwarta. Jego zdaniem GDDKiA uznała wariant niebieski za priorytetowy. Prof. Kraszewski wyraził przekonanie, że wszystkie argumenty przedstawione na spotkaniu zostaną wzięte pod uwagę przez obecnego na spotkaniu dyr. Doroszkiewicza, zanim zapadnie ostateczna decyzja co do wyboru wariantu przebiegu trasy.

4. Prezentacja stanowisk administracji samorządowej
W tej części spotkania jako pierwszy głos zabrał pan Andrzej Jurczak, wójt gminy Turośń Kościelna. Wójt stwierdził jednoznacznie, że Rada Gminy Turośń Kościelna popiera budowę obwodnicy południowej Białegostoku w wariancie czerwonym ze względu na uchwalony i zatwierdzony plan zagospodarowania przestrzennego z zakazem zabudowy pod przebieg trasy. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy powstał we współpracy z gminami Juchnowiec i Choroszcz, z miastem Białystok oraz z GDDKiA. Pan Jurczak zwrócił uwagę na to, że przebieg trasy w wariancie czerwonym jest krótszy, a to służy budowaniu nowej drogi niższym kosztem i w krótszym czasie. Takie stanowisko – poparcia dla przebiegu trasy w wariancie czerwonym - wyraził również pan Jerzy Derpeński, zastępca wójta gminy Juchnowiec. Powołał się na opracowane studium zagospodarowania przestrzennego gminy Juchnowiec, zgodnie z którym południowa obwodnica Białegostoku ma przebiegać w wariancie czerwonym. Podkreślił także, że studium było konsultowane z mieszkańcami okolic, m.in. z mieszkańcami protestującej Hermanówki. Na spotkaniu obecny był również pan Dariusz Markuszewski, Kierownik Referatu Planowania Przestrzennego w gminie Juchnowiec, który obszernie uzasadnił stanowisko gminy podnosząc kolizje z zagospodarowaniem przestrzennym, jakie spowodowałby wariant niebieski.
Z kolei Pan Mirosław Maksymiuk, zastępca burmistrza Zabłudowa zaapelował o szybkie podjęcie decyzji o przebiegu obwodnicy. Wyraził zaufanie wobec dobrej woli projektantów co do znalezienia rozwiązania korzystnego dla wszystkich zainteresowanych. Podkreślił, że obecnie wpływa do Urzędu Gminy coraz więcej wniosków o wydanie decyzji dotyczącej warunków zabudowy, tymczasem jego gmina dysponuje tylko studium zagospodarowania przestrzennego, w którym określony jest przebieg obwodnicy w wariancie czerwonym. W sytuacji braku decyzji o ostatecznej lokalizacji obwodnicy wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jest w wielu przypadkach ryzykowne.
Następnie głos zabrał Pan Adam Kamiński, wicestarosta powiatu białostockiego. Pan Kamiński przyznał, że racje są po obu stronach: wariant niebieski jest lepszy z punktu widzenia strategicznego (stwarza jego zdaniem warunki do rozbudowy miasta Białystok), a wariant czerwony jest lepiej przygotowany pod względem inwestycyjnym. Pan Kamiński stwierdził, że on osobiście skłania się ku wariantowi niebieskiemu, natomiast przede wszystkim jest zdania, że decyzja o wyborze wariantu musi zapaść jak najszybciej, żeby sprawnie zrealizować inwestycję. Pan Kamiński zwrócił także uwagę na przebieg obwodnicy na odcinku Choroszcz – Księżyno i zasugerował rozważenie zlokalizowania węzła w miejscowości Barszczewo, w miejscu, gdzie łączą się planowana południowa obwodnica Białegostoku i trasa powiatowa.

Następnie głos zabrały:
 Pani Helena Ostasiewicz z Urzędu Miasta Białystok, która stwierdziła, że urząd przychyla się do budowy obwodnicy w wariancie niebieskim ze względów strategicznych – obwodnica może stać się barierą w przestrzennym rozwoju miasta,
 Pani Katarzyna Zajkowska z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego, która zaapelowała o szybką i wyważoną decyzję w sprawie przebiegu południowej obwodnicy Białegostoku w celu szybkiego rozpoczęcia budowy, a zatem również wykorzystania środków unijnych z tego okresu planowania oraz o ponowne przyjrzenie się aspektom społecznym związanym z budową trasy. Pani Zajkowska podkreśliła, że Urząd Marszałkowski nie wskazuje żadnego wariantu przebiegu tej trasy.

5. Prezentacja stanowiska organizacji ekologicznych
W imieniu Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków głos zabrała Pani Małgorzata Górska, która stwierdziła, że OTOP nie wytypował, który wariant przebiegu trasy jest lepszy. Zapewniła, że organizacja wyrazi swoje stanowisko, jak tylko znany będzie raport z oddziaływania przebiegu trasy w poszczególnych wariantach na środowisko przyrodnicze. Pani Górska przyznała, że dysponuje częścią materiałów dot. analizy środowiskowej, jednak są to zbyt ogólne dane, aby OTOP mógł na ich podstawie wyrobić swoją opinię, który z zaproponowanych wariantów jest bardziej korzystny ze względu na czynniki środowiskowe.

6. Pozostałe wystąpienia
W dyskusji wziął udział także przedstawiciel grupy inwestorów, którzy zakupili tereny w pobliżu Hermanówki z przeznaczeniem na zabudowę jednorodzinną. Wówczas otrzymał gwarancję od poprzedniego wójta gminy Juchnowiec, że ten obszar nie koliduje z planami realizacji południowej obwodnicy Białegostoku. Przy wariancie niebieskim zakupione tereny zostaną przecięte, a zatem plany inwestycyjne byłyby przekreślone. Jego zdaniem południowa obwodnica Białegostoku może obecnie przebiegać tylko w wariancie czerwonym, a ewentualne przesunięcia w wariancie niebieskim w dalszym ciągu godzą w jego plany inwestycyjne.
W odpowiedzi na to wystąpienie wójt gminy Turośń Kościelna przywołał dokumentację, którą w związku z planami budowy obwodnicy Urząd Miasta Białystok przekazał do Urzędu Gminy. Zdaniem wójta zmiana planów bez wystarczającego uzasadnienia jest kompromitująca dla całego województwa.
Pani Helena Ostasiewicz z Urzędu Miasta Białystok stwierdziła, że wariant niebieski został opracowany później niż dokumentacja przekazana do Urzędu Gminy i że UM nie traktował jej jako ostateczną. Pani Ostasiewicz  zapewniła, że UM nie opowiada się jednoznacznie za którymkolwiek wariantem i wyraziła nadzieję, że decyzja zapadnie w oparciu o szczegółowe analizy. Zapewniła, że UM w Białymstoku zależy na tym, żeby obwodnica powstała i nie będzie blokować żadnego wariantu jej przebiegu.
Z kolei Pani Anna Gierej zauważyła, że obwodnica w wariancie czerwonym nie będzie blokowała rozwoju miasta, a np. dla Hermanówki oznacza oddzielenie się od wysypiska śmieci w Hryniewiczach.
O głos poprosił wójt Andrzej Jurczak i w swym wystąpieniu zwrócił uwagę na ewentualne negatywne konsekwencje wybudowania drogi w wariancie niebieskim. Rada Gminy wprowadziła zakaz zabudowy na obszarze pod przebieg trasy w wariancie czerwonym, nie jest więc pewne, czy nie przysługują odszkodowania właścicielom terenów objętych przez lata zakazem zabudowy.
W dyskusji wziął udział także Pan Piotr Wojewódzki, przedstawiciel rolników z Rumejek. Zwrócił on uwagę na liczbę bydła, która wypasa się w rejonie Rumejek i Kolonii Lewickie. Utworzenie gospodarstw wielokrotnie wymagało od ich właścicieli dużych nakładów inwestycyjnych i zaciągnięcia kredytów w bankach. Pan Wojewódzki podkreślił, że przebieg trasy w wariancie niebieskim oznacza dla niego ogromnie trudna sytuację przy wypasie bydła. Poprosił również o dołączenie do protokołu zaświadczenia z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Białymstoku poświadczającego liczbę bydła hodowanego w regionie.
Nikt więcej nie zgłosił chęci zabrania głosu.

Moderator poinformował zebranych, że z przebiegu spotkania konsultacyjnego zostanie sporządzony protokół i rozesłany do wszystkich zainteresowanych stron.

7. Dalsze działania
Dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oddział w Białymstoku poinformował zebranych, że w najkrótszym możliwym terminie zostanie zlecone wykonanie raportu oceny oddziaływania na środowisko dla obu wariantów obwodnicy i na podstawie ustaleń tego raportu oraz na podstawie wyników konsultacji społecznych podejmie on decyzję o wyborze wariantu inwestora przebiegu obwodnicy. W trybie określonym przez prawo zwróci się do Wojewody Podlaskiego o decyzję środowiskową dla tego wariantu. Wojewoda przed wydaniem decyzji przeprowadzi jeszcze raz wymagane prawem konsultacje społeczne udostępniając zainteresowanym raport OOŚ. Ostateczna decyzja będzie należeć do wojewody.

Załącznik do protokołu – Zaświadczenie z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Białymstoku

Protokół ze spotkania konsultacyjnego otrzymali:
1. Maciej Żywno, Wojewoda Podlaski,
2. Jerzy Doroszkiewicz, Dyrektor Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad oddział w Białymstoku,
3. Prof. Andrzej Kraszewski, Politechnika Warszawska, moderator,
4. Rafał Egird, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego,
5. Piotr Dzierżanowski, Dyrektor Podlaskiego Zarządu Dróg Wojewódzkich w Białymstoku,
6. Marek Jędrzejewski, Powiatowy Zarząd Dróg w Białymstoku,
7. Anna Gierej, komitet protestacyjny przeciwko wariantowi „niebieskiemu”,
8. Józef Ołdziej, komitet protestacyjny przeciwko wariantowi „niebieskiemu”,
9. Piotr Wojewódzki, komitet protestacyjny przeciwko wariantowi „niebieskiemu”,
10. Zbigniew Hirsz, Prezes ROD „Zalesiany”,
11. Dariusz Markuszewski, Urząd Gminy Juchnowiec Kościelny,
12. Andrzej Jurczak, Wójt Gminy Turośń Kościelna,
13. Mirosław Maksymiuk, Zastępca Burmistrza, Urząd Miejski w Zabłudowie,
14. Małgorzata Górska, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków,
15. Janusz Różkowski, Transprojekt Gdański sp. z o. o.

  drukuj