Przy budowie nowych dróg o wysokich parametrach, stawiane są wysokie wymagania nie tylko pod kątem jakości elementów drogowych, ale również urządzeń ochrony środowiska, dążąc do zapewnienia maksymalnej ochrony. W procesie projektowym analizuje się zagadnienia zagrożeń poszczególnych komponentów środowiska w ramach procedury ocen oddziaływania na środowisko.

Realizacja ww. dróg wiąże się z następującymi rodzajami działań:

1. ochroną wód i gleb
2. ochroną przed hałasem i zanieczyszczeniem powietrza
3. ochroną środowiska przyrodniczego, w tym zapobieganiu tzw. „efektowi bariery”
4. kształtowaniem krajobrazu
5. ochroną dóbr kultury.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz.U. Nr 257, poz. 2573 ze zmianami), autostrady i drogi ekspresowe zostały zakwalifikowane do grupy przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wymagających sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko.

Proces przygotowania i realizacji inwestycji jest ściśle powiązany z postępowaniem w sprawie oceny oddziaływania na środowisko i musi uwzględniać aspekty ochrony środowiska. Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627, ze zmianami) w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko określa się, analizuje oraz ocenia bezpośredni i pośredni wpływ danego przedsięwzięcia na:

• a) środowisko oraz zdrowie i warunki życia ludzi,
• b) dobra materialne,
• c) zabytki,
• d) wzajemne oddziaływanie między czynnikami, o których mowa w lit. a)- c),
• e) dostępność do złóż kopalin,

a także możliwości oraz sposoby zapobiegania i ograniczania negatywnego oddziaływania na środowisko i wymagany zakres monitoringu.

Konieczność wykonania zabezpieczeń środowiskowych jako środków minimalizujących negatywny wpływ ruchu samochodowego na środowisko jest standardem zagwarantowanym ustawowo. Oprócz stosowania środków łagodzących negatywne efekty, istnieje również metoda kompensacji przyrodniczej. Zgodnie z definicją zawartą w Prawie ochrony środowiska kompensacja przyrodnicza to zespół działań obejmujących w szczególności roboty budowlane, roboty ziemne, rekultywację gleby, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności, prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej lub tworzenie skupień roślinności, prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównania szkód dokonanych w środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych.