Archeolodzy nadzorujący budowę obwodnicy Garwolina dokonali sensacyjnego odkrycia – znaleziono kości kilku mamutów.

Szczątki zostały odkopane podczas pracy przy wydobyciu żwiru na przylegającej do budowy żwirowni. Znaleziono kości należące do kilku osobników. Wśród znalezisk są kości miednicy, kręgosłupa, a także ogromna żuchwa i maleńka czaszka małego mamuta.

Badania archeologiczne na koszt GDDKiA prowadzone są od 1995 roku na trasie wszystkich przyszłych dróg. Obowiązek prowadzenia prac archeologicznych nakłada  na GDDKiA ustawa o ochronie zabytków i dóbr kultury.

Nad prawidłowym przebiegiem prac konserwatorskich nadzór sprawuje Ośrodek Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego, działający w imieniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Pierwszym etapem, po uzyskaniu decyzji lokalizacyjnej dla nowej drogi, jest przeprowadzenie prac rozpoznawczych w liniach inwestycji – czyli w obrębie przyszłego pasa drogowego. Prace te prowadzone są na zlecenie GDDKiA. Badanie rozpoznawcze kończą się raportem, który określa ile stanowisk wykopaliskowych będzie utworzonych, jak też to, jaki jest rodzaj tych stanowisk.

Prowadzenie badań rozpoznawczych ma na celu wskazanie, gdzie będą prowadzone prace wykopaliskowe.

Tomasz Zapaśnik (GDDKiA) i Mieczysław Bienia (archeolog) prezentują żuchwę mamuta

Kolejnym etapem są prace wykopaliskowe na zaplanowanych stanowiskach, prowadzone na zlecenie GDDKiA. Zajmują się tym specjaliści, którzy oprócz poszukiwania „skarbów” przygotowują raport na temat znalezisk. Prace te prowadzone są przed rozpoczęciem właściwej inwestycji (budowy drogi) tak, aby w czasie budowy nie dochodziło do opóźnień z powodu odnajdywania zabytków.

Prace wykopaliskowe mogą trwać różną ilość czasu. Przeciętnie trwa to około roku, choć w miejscach bogatych w znaleziska, takie jak Kraków czy Kujawy, może to się przeciągnąć nawet do 5 lat.

Trzecim etapem jest nadzór archeologiczny podczas samej budowy. Ma on na celu nadzór nad ewentualnymi znaleziskami, które nie zostały odkryte przed rozpoczęciem budowy, a są odkrywane podczas prowadzenia robót budowlanych.

Znalezienie zabytku podczas prowadzenia robót może wiązać się ze wstrzymaniem robót. Decyzję o tym podejmuje Wojewódzki Konserwator Zabytków. Roboty mogą być wstrzymane na miesiąc, w szczególnych przypadkach na 6 miesięcy, w celu przeprowadzenia niezbędnych badań archeologicznych.

Znalezione przedmioty są własnością skarbu państwa, są magazynowane przez muzea, jak też prezentowane na specjalnie organizowanych wystawach.

W latach 1997-2004 na trasie budowy autostrad przebadano 575 stanowisk o łącznej powierzchni 69 tysięcy arów, w 2005 roku 190 stanowisk o powierzchni 9 tysięcy arów.

Prace archeologiczne mają ważne znaczenie dla lokalnych społeczności. Odbywając się na tym samym terenie przez wiele lat były szansą na zmniejszenie bezrobocia - znaczna część czynności wykonywanych w czasie wykopalisk to proste prace ziemne, przy których była zatrudniona miejscowa ludność.

Ważny wydaje się również aspekt popularyzacji  idei ochrony dóbr kultury. Z reguły badania archeologiczne cieszą się olbrzymim zainteresowaniem lokalnych społeczności i mediów. Przejawem tego były grupy niemal codziennie zwiedzające teren badań, wśród których wielu było uczniów czy nauczycieli.