Studium techniczno- ekonomiczne na budowę obwodnicy Rajgrodu
Materiał do pobrania Rajgród-analiza.doc2.doc - data umieszczenia materiału na stronie 22 sierpnia 2006 r.
Biuro Planowania Rozwoju Warszawy
SPÓŁKA AKCYJNA
02-591 Warszawa, ul. Batorego 16
Centrala +48 (22) 825-92-01
Studium techniczno – ekonomiczne
na budowę obwodnicy Rajgrodu
w ciągu drogi krajowej nr 61 Warszawa-Augustów
ANALIZA ŚRODOWISKOWA
|
|
mgr Hanna Kowińska
mgr Jacek Skorupski
|
|
|
Kierownik Pracowni
Ochrony Środowiska |
mgr Jacek Skorupski |
|
|
|
Warszawa, czerwiec 2006 r.
Wprowadzenie
1.1 Przedmiotem opracowania jest analiza środowiska w obszarze rozpatrywanych wariantów obwodnicy Rajgrodu w ciągu dróg krajowej Nr 61 Warszawa – Augustów
1.2 Obwodnica w ciągu drogi Nr 61 planowana jest jako droga klasy S (ekspresowa), docelowo dwujezdniowa.
2.1 Analizowane przedsięwzięcie polega na budowie dwóch obwodnicy miasta Rajgród tj: drogi krajowej nr 61 przechodzącej przez miasto w układzie równoleżnikowym z zachodu na wschód.
2.2 Projektowana obwodnica położona jest na terenie województwa podlaskiego w powiecie grajewskim, przebiega przez teren miasta i gminy Rajgród.
2.3 Obwodnica będzie miała parametry drogi ekspresowej (S) o prędkości projektowej Vp - 100 km/godz. oraz prędkości miarodajnej Vm - 110 km/godz., promień łuków poziomych R = 1500 m.
2.4 Droga ta będzie prowadziła ruch w relacjach Warszawa - Jabłonna – Legionowo – Serock – Różan – Ostrołęka – Łomża – Grajewo – Augustów.
2.5 Na całej długości obwodnica będzie miała kontrolowaną akcesję ograniczającą włączenia do trasy tylko do powiązań na węzłach i obsługi MOP-ów.
Wariant „0”
3.1 Wariant „O” polega na pozostawieniu obu dróg w dotychczasowym przebiegu.
Warianty wstępnie analizowane - przyczyny rezygnacji
3.2 Warianty z których zrezygnowano przebiegały przez tereny o trudnych warunkach geologicznych, cennych przyrodniczo oraz były w konflikcie z już istniejącym i projektowanym zagospodarowaniem terenów.
Warianty przyjęte do dalszych analiz
3.3 Do dalszych analiz przyjęto warianty z dokumentów planistycznych oraz te które nie uzyskały zdecydowanie negatywnej opinii organów ochrony środowiska i przedstawicieli samorządów lokalnych
3.4 Warianty drogi 61 położone są na terenie miasta i gminy Rajgród.
Stan istniejący zagospodarowania pasa planowanej trasy i jej otoczenia
4.1 Wariant 1 najkrótszy prowadzony jest od węzła w Tamie przez obrzeża lasu, fragment zalądowanego jeziora Rajgrodzkiego, następnie przecina kompleks lasu, tereny rolne po południowej stronie miasta, przekracza rzekę Jerzgnię i włącza się od strony południowej do istniejącej drogi 61.
4.2 Wariant 2 prowadzony jest od węzła w Tamie skrajem lasu, następnie przez las do stawów rybnych w miejscowości Wojdy i rejonie kolonii Rajgród włącza się do istniejącej drogi nr 61.
4.3 Wariant 3 i 3a obchodzi od strony południowej miejscowość Bełda, przez tereny rolne dochodzi do lasu, tu dwuwariantowo przecina las ( prowadzony duktem ) dochodzi do miejscowości Wojdy i po śladzie wariantu 2 łączy się z istniejącą drogą 61.
4.4 Wariant 4 prowadzony jest po prostej łączącej drogę 61 w linii prostej od miejscowość Tama do wschodniej granicy miasta. Wariant ten przecina układ urbanistyczny wsi Wojdy, ponadto , przechodzi przez powierzchnię stawu. Jest to wariant rysowany w „Studium uwarunkowań….”
Zagospodarowanie według dokumentów planistycznych
4.5 Na terenie miasta i gminy obowiązującym dokumentem planistycznym jest:
¨ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Rajgród, zatwierdzone uchwałą nr XXV/184/01 Rady Miejskiej w Rajgrodzie z dnia 26 października 2001 roku
4.6 Analizowane tereny studium przeznacza pod strefę funkcjonalną miasta oraz pod zaplecze dla funkcji turystycznej i wypoczynkowej zlokalizowanej w rejonie jezior.
4.7 W wariancie 4 przyjęto przebieg ze Studium.
Geomorfologia.
5.1 Analizowany obszar położony jest na pograniczu dwóch jednostek geomorfologicznych. Są to: Pojezierze Ełckie i Kotlina Biebrzy.
5.2 Pojezierze Ełckie stanowi wysoczyznę polodowcową poprzecinaną dolinami rzek z zagłębieniami wytopiskowymi o powierzchni falistej, genetycznie związaną ze zlodowaceniem środkowopolskim.
5.3 W obszarze analizowanych przebiegów obwodnicy, w strefie Pojezierza Ełckiego występują następujące formy morfologiczne
¨ zdenudowane wzgórza moren czołowych o względnych wysokościach 4.0 – 8.0 m
¨ Jezioro Rajgrodzkie i Jezioro Dręstwo
¨ rzeka Jerzgnia –odcinek rzeki łączący Jezioro Rajgrodzkie z Jeziorem Drestwo
¨ doliny drobnych cieków i rowów melioracyjnych
¨ zagłębienia wytopiskowe wypełnione wodą dnie
5.4 Kotlina Biebrzy jest rozległą bagienną doliną uformowaną w okresie ostatniego zlodowacenia (zlodowaceń Wisły).
5.5 W jej obrębie występują
¨ rozlegle obniżenia dolinne podmokle, płaskim dnie
¨ równiny piaszczyste – sandrowe
5.6 Wszystkie warianty omijają miasto po jego południowej stronie.
5.7 Wariant 3 i 3a omijające miejscowość Bełda przechodzą przez Kotlinę Biebrzańską przecinają kanały i wchodzą na Pojezierze Ełckie
5.8 Warianty 1 2, 4 biegną po pofalowanej powierzchni wysoczyzny morenowej . w wariantach 1 i 4 trasa przechodzi przez obecnie załadowany południowy fragment Jeziora Rajgrodzkiego.
5.9 Wszystkie warianty przechodzą przez dolinę rzeki Jerzgni.
Geologia. W strefie posadowienia w obszarze wysoczyzny występują następujące grunty:
¨ utwory akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej tj.
§ piaski, żwiry i pospółki
§ gliny, piaski gliniaste i gliny piaszczyste z domieszką kamieni
5.10 Są to grunty korzystne dla inwestycji drogowych.
5.11 W przypowierzchniowej warstwie gruntów w Kotlinie Biebrzy występują:
¨ grunty organiczne o różnym stopniu rozkładu i zmiennej miąższości (torfy, gytie, kreda jeziorna) – grunty o dużej ściśliwości, nieskonsolidowane, nawodnione- grunty niekorzystne
¨ mułki oraz piaski z domieszką humusu - grunty o dużej ściśliwości, nieskonsolidowane, nawodnione- grunty niekorzystne
¨ grunty mineralne wykształcone jako piaski drobne i średnie, lokalnie – grunty na ogół nośne, jednak nośność uzależniona od stopnia zagęszczenia i nawodnienia
5.12 Trudne warunki charakteryzują obszary położone w Kotlinie Biebrzy. W podłożu występują grunty nienośne o nie zawsze zdefiniowanej miąższości.
Surowce mineralne.
5.13 W rejonie analizowanych przebiegów obwodnic nie występują udokumentowane złoża surowców.
5.14 Planowane obwodnice nie kolidują z terenami górniczymi.
Wody podziemne.
5.15 Warunki występowania wody gruntowej ściśle związane są z budową geologiczną Kotliny Biebrzańskiej i Pojezierza Ełckiego.
5.16 W Kotlinie poziom wody utrzymuje się w utworach łatwo przepuszczalnych ( piaskach , żwirach, torfach) na głębokości poniżej 1 m
5.17 Na Pojezierzu Ełckim, głębokość poza dolinami rzek i zagłębieniami wytopiskowymi zwierciadło pierwszego poziomu wodonośnego występuje poniżej 3m ppt.
5.18 W obrębie nieprzepuszczalnych glin spotyka się izolowane soczewki wodonośne.
5.19 Miasto i gmina położone są na obszarze głównego czwartorzędowego zbiornika wód podziemnych w Polsce (GZWP); nr 217 – „Pradolina rzeki Biebrzy” oraz fragmencie trzeciorzędowego zbiornika wód podziemnych.
5.20 W zachodniej stronie miasta zlokalizowane jest ujęcie wody na potrzeby konsumpcyjne miasta.
5.21 Wokół ujęcia na podstawie dokumentacji hydrogeologicznej powstał projekt wyznaczenia strefy ochrony bezpośredniej i pośredniej.
Wody powierzchniowe.
5.22 Miasto i gmina położone są w zlewni rzeki Biebrza
5.23 Głównym zbiornikiem wód powierzchniowych w analizowanym terenie jest Jezioro Rajgród i Jezioro Dręstwo.
5.24 Wody obu jezior łączy rzeka Jerzgnia.
5.25 W analizowanym obszarze występują drobne cieki i sieć rowów melioracyjnych i kanałów.
Gleby.
5.26 Tereny rolne przez, które prowadzone są obwodnice posiadajągrunty orne kl. V i VI
Szata roślinna. Siedliska przyrodnicze.
5.27 W obszarze analiz dominują tereny leśne i rolne .
5.28 Najcenniejsze elementy naturalnej szaty roślinnej w analizowanym rejonie to:
¨ zwarty kompleks leśny boru świeżego i boru mieszanego z sosną III I IV klasy wiekowej
¨ lasy siedlisk bagiennych –olsy i bory mieszane bagienne z olszą i brzozą w okolicach wsi Wojdy
¨ użytki zielone w dolinie Jerzgni w postaci zmeliorowanych wilgotnych łąk i pastwisk
¨ nieużytki rolnicze w zabagnionych obniżeniach bezodpływowych porośnięte zespołami roślinności bagiennej –szuwarów trzcinowych
5.29 Cennym obiektem zieleni jest zachowany układ przestrzenny części ozdobno-użytkowej założenia dworsko-parkowego we wsi Wojdy. Zachowała się część sadów, nasadzenia otulinowe ( aleja dębowa), stawy z groblami porośnięte szuwarami i trzcinowiskami.
5.30 Warianty 3 i 3a prowadzone są przez tereny leśne na odcinku około 6 km, następnie wzdłuż stawów rybnych we wsi Wojdy, do rzeki Jerzgni.
5.31 Pozostałe warianty przechodzą obrzeżem kompleksu leśnego (2) lub przez mniejsze powierzchnie leśne (1)
5.32 Wariant 4 i 4 a przecina jeden z osuszonych stawów rybnych.
Fauna. Szlaki migracji.
5.33 Na analizowanym terenie lasy i jeziora są jest istotnym miejscem dla świta zwierzęcego.
5.34 Występuje tu większość gatunków fauny Kotliny Biebrzańskiej.
5.35 W lasach występuje dzik, łoś, sarna, jeleń, wilk ponadto jeż, kretowate, ryjówkowate, nornikowate, myszowate.
5.36 Ponadto występują gatunki charakterystyczne dla pojezierzy, w tym gatunki chronione i rzadkie , jak ptaki drapieżne – orzeł przedni, orlik grubodzioby, orlik krzykliwy, rybołów, myszołów włochaty.
5.37 W lasach wokół miejsc gniazdowania wyznaczono strefy ochronne a lasy uznano za ochronne.
5.38 Na terenach rolnych często pojawia się zając. Licznie występuje bóbr
5.39 Droga 61 w każdym z wariantów przecina lasy oraz dolinę Jerzgni – główne szlaki migracji i tereny lęgowe.
Krajobraz. Walory rekreacyjne.
5.40 Pod względem krajobrazowym na analizowanym obszarze wyróżniają się:
¨ naturalne kompleksy leśne
¨ krajobraz rzeźby młodoglacjalnej o pofalowanej powierzchni poprzecinanej jeziorami o urozmaiconej linii brzegowej , bądź zagłębieniami wytopiskowymi
¨ dolina Jerzgni z rzeką meandrującą i bogatym otoczeniem brzegów
¨ założenie dworskie ze stawami rybnymi i parkiem krajobrazowym we wsi Wojdy
5.41 Lasy , jeziora i rzeka Jerzgnia wyróżniają się istotnymi walorami krajobrazowo-rekreacyjnymi. Wokół jezior rozwija się budownictwo rekreacyjne. Lasy stanowią miejsce rekreacji pieszej
5.42 Wieś Wojdy ze swoim zabytkowym założeniem przestrzennym oraz pojedynczymi obiektami architektury i budownictwa stanowi spójny element krajobrazu kulturowego rozpatrywanego terenu.
5.43 Wszystkie warianty naruszają tereny lasów. Do fragmentacji dużych terenów leśnych doprowadzi poprowadzenie trasy zgodnie z wariantem 3 i 3a.
5.44 W krajobraz kulturowy ingerują warianty 4 i 4a.
5.45 Wszystkie warianty przecinają dolinę Jerzgni. Warianty 1, 3 i 3a przecinają w rejonach znaczących krajobrazowo.
Przyrodnicze obiekty i obszary chronione.
Rezerwat Przyrody – Czapliniec Bełda
5.46 Rezerwat Czapliniec – Bełda obejmuje tereny leśne położone po południowej stronie drogi 61, pomiędzy miejscowością Bełda i miejscowością Tama.
5.47 Rezerwat powstał w 1930 roku, prawnie został potwierdzony w roku 1958 w celu ochrony kolonii lęgowej czapli siwej.
5.48 Przedmiotem ochrony są również siedliska boru sosnowego i torfowiska przejściowego z wieloma rzadkimi gatunkami roślin na których to siedliskach osiadła czapla.
5.49 Pod koniec lat siedemdziesiątych ub. stulecia czaple opuściła teren rezerwatu, przeniosły się w pobliże zatoki Jeziora Rajgrodzkiego, zakładając gniazda na wysokich sosnach.
5.50 Rezerwat nadal istnieje, jego wartością są 200 – letnie sosny, 150-leteni świerkiem, a zagłębieniach wytopiskowych torfowiska z gatunkami roślinności chronionej.
5.51 Obecnie północna granica rezerwatu bezpośrednio sąsiaduje z drogą 61,
5.52 Warianty 3 i 3a przechodzące przez las w pobliżu rezerwatu przecinają szlaki migracyjne fauny i doprowadzą do defragmentacji terenów leśnych, znacznie zmniejszy się baza zasilająca Rezerwat
5.53 Pozostałe warianty rozpoczynają swój bieg w ciągu drogi 61 w odległości około 300m na wschód od rezerwatu. W miejscu tym planowany jest węzeł.
5.54 Warianty te nie przecinają jednak szlaków migracyjnych , których elementem jest Rezerwat.
Obszar Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Rajgrodzkie”
5.55 Obszar Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Rajgrodzkie” obejmuje dużą część gminy Rajgród
5.56 Aktualną Podstawą Prawną jest Rozporządzenie nr 12/05 wojewody Podlaskiego z dnia 25 lutego z 2005 roku w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Rajgrodzkie” położonego na terenie woj. podlaskiego ( Dz. Urz. Woj. Podlaskiego nr 54 z 8 marca 2005 r., poz. 725).
5.57 Wszystkie warianty przechodzą przez tereny położone w/w obszarze
5.58 Ustalenia ochronne w § 4 pkt 1.4 wprowadzają zakaz „ …wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem p