viatoll 
PLPL
BIP 

ODDZIAŁY:

GDDKiA Oddział Gdańsk Oddział Olsztyn Oddział Białystok Oddział Warszawa Oddział Lublin Oddział Bydgoszcz Oddział Poznań Oddział Szczecin Oddział Zielona Góra Oddział Łódź Oddział Wrocław Oddział Opole Oddział Katowice Oddział Kraków Oddział Kielce Oddział Rzeszów Oddział Szczecin Oddział Gdańsk Oddział Olsztyn Oddział Białystok Oddział Zielona Góra Oddział Poznań Oddział Bydgoszcz Oddział Warszawa Oddział Wrocław Oddział Łódź Oddział Kielce Oddział Lublin Oddział Opole Oddział Katowice Oddział Kraków Oddział Rzeszów

Oddział w Bydgoszczy
ul. Fordońska 6
85-085 Bydgoszcz

tel. centr. 52 323 45 00
fax 52 323 45 04
NIP 554-22-52-485

e-mail: sekretariat_byd@gddkia.gov.pl

Oddział w Gdańsku
ul. Subisława 5
80-354 Gdańsk

tel. centr. 58 511 24 00
fax 58 511 24 05
NIP 584-24-56-536

e-mail: sekretariat_gdansk@gddkia.gov.pl

Oddział w Białystoku
ul. Zwycięstwa 2
15-703 Białystok

tel. centr. 85 664 58 00
fax 85 651 37 83
NIP 542-27-52-914

e-mail: sekretariat_bialystok@gddkia.gov.pl

Oddział w Katowicach
ul. Myśliwska 5
40-017 Katowice

tel. centr. 32 258 62 81
fax 32 259 87 10
NIP 954-24-02-923

e-mail: kat_sekretariat@gddkia.gov.pl

Oddział w Kielcach
ul. Paderewskiego 43/45
25-950 Kielce

tel. 41 34 03 900, 41 345 74 31
fax 41 366 48 04
NIP 657-03-86-703

e-mail: sekretariat_kielce@gddkia.gov.pl

Oddział w Krakowie
ul. Mogilska 25
31-542 Kraków

tel. centr. 12 417 25 00
fax 12 411 01 18
NIP 675-12-72-475

e-mail: sekretariat_krakow@gddkia.gov.pl

Oddział w Lublinie
ul. Ogrodowa 21
20-075 Lublin

tel. 81 532 70 61
fax 81 743 71 68
NIP 712-24-27-134

e-mail: sekretariat_lublin@gddkia.gov.pl

Oddział w Łodzi
ul. Irysowa 2
91-857 Łódź

tel. centr. 42 233 96 00
fax 42 233 96 08
NIP 725-17-13-273

e-mail: sekretariat_lodz@gddkia.gov.pl

Oddział w Olsztynie
ul. Warszawska 89
10-083 Olsztyn

tel. centr. 89 521 28 00
fax 89 527 23 07
NIP 739-32-79-711

e-mail: sekretariat_olsztyn@gddkia.gov.pl

Oddział w Opolu
ul. Niedziałkowskiego 6
45-085 Opole

tel. centr. 77 401 63 00
fax 77 454 44 68
NIP 754-00-03-773

e-mail: sekretariat_opole@gddkia.gov.pl

Oddział w Poznaniu
ul. Siemiradzkiego 5a
60-763 Poznań

tel. centr. 61 866 88 21
fax 61 864 63 69
NIP 779-21-73-262

e-mail: sekretariat_poznan@gddkia.gov.pl

Oddział w Rzeszowie
ul. Legionów 20
35-959 Rzeszów

tel. centr. 17 853 40 71 do 74
fax 17 853 64 84
NIP 813-11-06-223

e-mail: sekretariat_rzeszow@gddkia.gov.pl

Oddział w Szczecinie
Al. Bohaterów Warszawy 33
70-340 Szczecin

tel. centr. 91 432 53 00
fax 91 484 39 97
NIP 852-23-53-687

e-mail: sekretariat_szczecin@gddkia.gov.pl

Oddział w Warszawie
ul. Mińska 25
03-808 Warszawa

tel. centr. 22 209 25 00
fax 22 698 60 45
NIP 113-20-97-244

e-mail: sekretariat_warszawa@gddkia.gov.pl

Oddział w Wrocławiu
ul. Powstańców Śląskich 186
53-139 Wrocław

tel. centr. 71 334 73 00
fax 71 367 17 69
NIP 899-24-41-331

e-mail: sekretariat.wroclaw@gddkia.gov.pl

Oddział w Zielonej Górze
ul. Boh. Westerplatte 31
65-950 Zielona Góra

tel. centr. 68 327 10 68
fax 68 325 34 68
NIP 929-01-16-588

e-mail: sekretariat_zga@gddkia.gov.pl

Serwis GDDKiAGDDKiAArchiwum 2021

Inwestycja drogowa to projekt na lata

12-04-2021

Choć kierowcy chcieliby, aby działo się to zdecydowanie szybciej, to od pierwszego pomysłu do oddania drogi do ruchu musi minąć co najmniej 8-10 lat. Jest to czas wypełniony intensywną pracą związaną z przygotowaniem inwestycji, ogłaszaniem postępowań przetargowych, uzyskiwaniem niezbędnych pozwoleń, czy w końcu z samą budową. Tak skomplikowane przedsięwzięcia wymagają efektywnej współpracy wielu instytucji, specjalistycznej wiedzy inżynierskiej i ogromnych nakładów finansowych. Pozyskanie niezbędnych środków jest bowiem kluczowe w procesie realizacji danej inwestycji drogowej. Początek sezonu budowlanego to dobry moment, aby przypomnieć jak ten cykl realizacji dokładnie przebiega.

Czas na start… czyli jak, gdzie i dlaczego?

Cykl realizacji inwestycji drogowej zaczynamy od prac przygotowawczych. Proces złożony i długotrwały, który wymaga ścisłej współpracy urzędów oraz współdziałania z podmiotami zewnętrznymi. To na tym etapie ustalamy korytarz drogi, analizujemy, gdzie i dlaczego będziemy budować nową drogę albo gdzie na pewno nie możemy budować, ponieważ realizowana inwestycja miałaby negatywny wpływ np. na środowisko naturalne. Poniżej opisujemy najważniejsze etapy procesu przygotowania inwestycji drogowej, procesu kluczowego, skomplikowanego i jednocześnie czasochłonnego. Na jego tle przygotowanie projektu budowlanego i wykonawczego oraz prace budowlane są co do zasady etapem stosunkowo krótkim.

 

 

Studium korytarzowe (SK) to przejście od pomysłu do pierwszych prac. Jest podstawowym dokumentem projektowym, przedstawiającym nowe, drogowe zamierzenie inwestycyjne. SK jest pierwszym elementem dokumentacji projektowej, określającym lokalizację pasa (korytarza) terenu pod nową drogę z uwzględnieniem regionalnych i lokalnych uwarunkowań geograficznych, przyrodniczych i społecznych. Służy wstępnej ocenie zasadności budowy drogi i pozwala podjąć decyzję o prowadzeniu dalszych prac.

 

Kolejny krok, którego celem jest doprowadzenie do wskazania konkretnego wariantu przebiegu drogi, to opracowanie Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (STEŚ). Obecnie często łączymy opracowanie STEŚ z wykonaniem elementów koncepcji programowej (STEŚ-R), co pozwala skrócić czas przygotowań do realizacji drogi. W tym ostatnim przypadku przeprowadzamy jeden przetarg bez potrzeby ogłaszania drugiego na wykonawcę KP.

 

STEŚ, jak i I etap STEŚ-R to opracowanie projektowe o charakterze ogólnym. Większość elementów zadania inwestycyjnego ma być szacowanych wstępnie, a tylko ich niewielka liczba jest określana szczegółowo (obiekty drogowe, obiekty inżynierskie i infrastruktury technicznej, urządzenia ochrony środowiska, urządzenia bezpieczeństwa i organizacji ruchu, urządzenia infrastruktury zawiązanej i niezwiązanej z drogą). To etap ważny również dla społeczeństwa, gdyż w trakcie prac projektanci kreślą bardziej szczegółowe warianty przebiegu przyszłej drogi. Organizowane są spotkania informacyjne z mieszkańcami terenów, przez które ma przebiegać droga, a uwagi składane przez lokalną społeczność służą opracowaniu jak najlepszego wariantu przebiegu trasy. Takie spotkania są szczególne ważne, gdy planowana droga przebiega przez tereny zurbanizowane i trudno jest znaleźć rozwiązanie, które pogodzi interes wszystkich zainteresowanych. Możliwe warianty przebiegu trasy analizowane są pod względem technicznym, ekonomicznym i środowiskowym, w tym również pod względem społecznym. Najkorzystniejszy z nich wskazywany jest jako rekomendowany we wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

 

Złożenie wniosku do właściwej miejscowo regionalnej dyrekcji ochrony środowiska jest zwieńczeniem opracowywania STEŚ. W przypadku STEŚ-R złożenie wniosku kończy I etap, a praca nad II etapem toczy się równolegle z uzyskiwaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. To także pozwala skrócić łączny czas przygotowania dokumentacji, gdyż wykonawca odpowiedzialny jest również za przygotowanie elementów Koncepcji Programowej.

 

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (DŚU, decyzja środowiskowa) wydawana jest w postępowaniu administracyjnym, podczas którego prowadzone są konsultacje społeczne. W przypadku większości inwestycji drogowych realizowanych przez GDDKiA przed jej wydaniem przeprowadzana jest procedura oceny oddziaływania na środowisko, w ramach której m.in. weryfikowany jest sporządzony wcześniej raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.

 

Uzyskanie decyzji środowiskowej umożliwia dokończenie II etapu STEŚ-R, czyli:

  • uściślenie zakresu rzeczowego i finansowego przez określenie szczegółowego zakresu rozwiązań geometrycznych dróg, konstrukcji drogowych obiektów inżynierskich, granic terenu zadania inwestycyjnego oraz przedmiaru robót i kosztorysu dla kluczowych elementów przedsięwzięcia,
  • określenie wytycznych dla projektu budowlanego,
  • sporządzenie analizy wielokryterialnej dla wyboru najkorzystniejszych wariantów technicznych do dalszej realizacji.

Wykonywane są także badania geologiczne dla wskazanego w DŚU przebiegu trasy.

 

Jeśli przed uzyskaniem DŚU opracowany był tylko „zwykły” STEŚ to kolejnym krokiem jest wykonanie Koncepcji programowej (KP), czyli trochę bardziej rozbudowanego II etapu STEŚ-R. Końcowy efekt pracy projektantów nad KP lub STEŚ-R umożliwia przejście do następnego etapu w cyklu realizacji inwestycji.

 

Możliwości są dwie

W pierwszej, tradycyjnej, GDDKiA wybiera w przetargu biuro projektowe, którego zadaniem jest opracowanie dokumentacji potrzebnej do złożenia wniosku o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID). Oprócz projektu budowalnego opracowywany jest również projekt wykonawczy, a po uzyskaniu decyzji ZRID w odrębnym przetargu wybierany jest wykonawca inwestycji, który zrealizuje ją w terenie.

 

W drugiej wersji, po odebraniu KP lub STEŚ-R, ogłaszany jest przetarg na wyłonienie wykonawcy inwestycji w systemie Projektuj i buduj. Wykonawca opracowuje potrzebną dokumentację, składa wniosek o wydanie decyzji ZRID, a po jej otrzymaniu rozpoczyna prace w terenie.

 

Przetarg na wyłonienie wykonawcy inwestycji, w systemie tradycyjnym lub Projektuj i buduj, także rządzi się swoimi prawami. Jest procesem dynamicznym, a czas jego trwania w zależności od wielu często niezależnych od inwestora czynników, może się zmieniać. Roboty budowlane są zwieńczeniem całego procesu i trwają zdecydowanie krócej niż czas potrzebny na przejście od pomysłu do rozpoczęcia prac w terenie.  Trzeba pamiętać, że dla robót budowlanych przewidziana jest w Polsce tzw. przerwa zimowa, która co do zasady trwa od połowy grudnia do połowy marca. Jest to czas, w którym wykonawca zgodnie z kontraktem nie musi prowadzić robót, ale jak warunki pogodowe są sprzyjające, może prace kontynuować. Wielu wykonawców wykorzystuje ten czas, aby nadrobić opóźnienia lub nawet wyprzedzić harmonogram prac.

 

Głos obywateli

Konsultacje społeczne prowadzone są dwukrotnie. Po raz pierwszy podczas wydawania decyzji środowiskowej. Po raz drugi w trakcie uzgadniania warunków realizacji przedsięwzięcia na etapie ZRID. W procedurach z udziałem społeczeństwa zagwarantowana jest możliwość składania uwag i wniosków, które następnie rozpatruje organ administracyjny (właściwy miejscowo regionalny dyrektor ochrony środowiska w przypadku DŚU albo wojewoda w przypadku ZRID) oraz odnosi się do nich w wydawanej decyzji lub postanowieniu. W przypadku niezadowolenia z treści wydanych rozstrzygnięć przysługuje odwołanie, a następnie skarga do sądu administracyjnego.

 

Od 100 do 116 miesięcy

Zakładając optymistyczny wariant, gdy nie ma odwołań od rozstrzygnięć przetargowych lub wydawanych decyzji administracyjnych, a poszczególni wykonawcy pracują sprawnie to na przejście od pomysłu do efektu potrzebujemy minimum 100 miesięcy, czyli osiem lat i cztery miesiące (wariant ze STEŚ-R i realizacją w systemie Projektuj i buduj). Prowadząc inwestycję w systemie tradycyjnym, gdzie wykonawca drogi zajmuje się tylko jej realizacją w terenie, na końcowy efekt czekamy ok. 116 miesięcy, czyli dziewięć lat i osiem miesięcy. W obu przypadkach musimy jeszcze uwzględnić co najmniej dwie przerwy zimowe, czyli dodatkowe sześć miesięcy. Odwołania od rozstrzygnięć przetargów składane przez wykonawców wydłużają cały proces i przesuwają w czasie moment zawarcia umowy.

 

Na koniec garść statystyk

Obecnie w przygotowaniu jest 106 zadań z Programu Budowy Dróg Krajowych o łącznej długości 2104,9 km oraz 87 obwodnic z Programu budowy 100 obwodnic o łącznej długości 751 km.

 

Ponadto trzeba podkreślić intensywne prace w zakresie studiów korytarzowych, dla takich inwestycji jak obwodnica wokół Warszawy (w ciągu przyszłych A50 i S50) i drogi ekspresowej S10, połączenie A1 z S7 drogą ekspresową S5 (Nowe Marzy - Ostróda) czy obejście Krakowa do Myślenic na S7.